Tips patrijzenbeheer : Augustus – September

Nu de oogst van de tarwe op gang is, hebben jullie hopelijk al enkele kluchten kunnen waarnemen op de stoppelvelden. Binnen een dikke maand start ook het jachtseizoen op patrijs. Op basis van tellingen van de najaarsstand krijgen we als jagers een goed beeld of en hoeveel we op een duurzame manier kunnen oogsten. Tegelijkertijd blijft werken aan habitat en predatorcontrole een must. Hierbij een lijstje met acties die aan de orde zijn in de maanden augustus en september. Het lijstje zet jullie op weg, maar is uiteraard niet limitatief.

Patrijzenproject: acties voor in augustus en september

• Tellingen en monitoring van de patrijzenpopulatie is nu aan de orde. Het is belangrijk om een beeld te krijgen hoe de voortplanting is verlopen. Gewapend met een verrekijker kan je de kluchten in beeld brengen. Besteed daarbij zeker aandacht aan de samenstelling van de kluchten (aantal adulte hanen, aantal adulte hennen, aantal juvenielen). Info over de bepaling van leeftijd en geslacht op basis van veldwaarnemingen vinden jullie hier en hier. Dit jaar starten we met het initiatief ‘open      tellingen’. We hopen aan een goede medewerking aan dit initiatief – te starten met de najaarstellingen (info).

In de loop van augustus/begin september krijgt iedere WBE een melding of in de WBE dit jaar wettelijk gejaagd kan worden of niet. Dit kan enkel indien de gemiddelde voorjaarsstand van de patrijs over de laatste drie jaar meer dan 3 koppels per 100 hectare bedroeg. Enkel in WBE’s die bericht krijgen dat ze dit jaar mogen jagen, kan dit jaar een afschot worden uitgevoerd.

• Als weidelijke jagers moeten we waken over de duurzaamheid van het afschot. Kan de populatie een bejaging aan? Welk afschot kunnen we realiseren zonder dat dit nadelige impact heeft op de populatie? Dit zijn belangrijke vragen voor ieder die aan patrijzenbeheer doet. Enkele hoofdlijnen:
  • Voer geen afschot uit als je minder dan 20 patrijzen per 100 ha telt in het najaar in de WBE/je jachtrevier.
  • wat het maximale duurzame afschot is voor jouw jachtrevier kan je eenvoudig zelf berekenen via een exceltool die we hiervoor ter beschikking stellen via deze link. Voor wie de Excel-tool te weinig praktisch vindt in gebruik, zetten we hieronder de hoofdrichtlijnen van een duurzaam afschot uiteen:
    • Voer geen afschot uit als de verhouding juveniele patrijzen/adulte patrijzen in de telling minder dan 1.7 bedraagt.
    • Als de verhouding juveniele patrijzen/adulte patrijzen in de telling meer dan 2.5 bedraagt kan je 20 % van de aanwezige patrijzen in het najaar schieten. Indien de verhouding lager is, dan is 20 % afschot te ruim, en is het verstandiger om slechts een zeer zuinig afschot te realiseren.
• Een aantal landbouwteelten zijn reeds geoogst of worden nog geoogst in de komende weken. Het gaat hierbij onder andere om de graanteelten. De inzaai van groenbemestermengsels is dan ook aan de orde. Zeker met de inzaai van mengsels met Japanse haver als component (zoals het mengsel Japanse haver-bladrammenas van in de groepsaankoop op Vlaams niveau) mag niet te lang gewacht worden. Inzaai moet gebeuren voor 20 juli in de leemstreek en uiterlijk 15 augustus in de zandleemstreek zodat de Japanse haver nog in zaad kan komen, en het mengsel kan renderen voor akkervogels. Ook andere groenbemesters zaai je best in de loop van augustus/begin september.

Om groenbemesters te laten renderen voor de fauna, moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Het document met tips vind je hier. Een tip om te komen tot een groenbemester zoals gele mosterd met goede structuur is om de bodem niet te ploegen voor de inzaai. Op de vroegere rijsporen is de bodem dan nog gecompacteerd, en  kiemen de mosterdplanten wel maar groeien ze niet goed en blijven ze laag. Dit geeft meer afwisseling in structuur, wat veel aantrekkelijker is voor de fauna.

• De late  (vervang)legsels zijn rond deze tijd ongeveer uitgebroed. Graslanden, stroken,… die jaarlijks een maaibeurt krijgen, kan je dus ‘veilig’ maaien na 1 augustus of 15 augustus. Om maaislachtoffers te voorkomen, kan je een systeem uitwerken met de landbouwer waarbij deze de maaidatum communiceert en je op voorhand het perceel met de jachthond doorzoekt om zo veel mogelijk aanwezige dieren tijdig te verjagen. Daarnaast zijn faunavriendelijke maaischema’s beschikbaar. In het voorjaar is het risico op uitmaaien groter, maar is in de meeste gevallen ook de tijdsdruk bij landbouwers hoger. De eerste snede is immers cruciaal. Om een nieuw systeem uit te testen is het nu een goede periode. In het Antwerpse PDPO-project Zot van patrijs hebben we samen met Hooibeekhoeve en de landbouwsector een folder opgemaakt om faunavriendelijk maaien te promoten.
• Zoals eerder aangegeven is het in de periode 15 mei tem 14 oktober mogelijk om bijzondere jacht op vos uit te voeren indien de melding hiervoor gebeurde bij ANB. Vooral in het voorjaar kan deze predatorcontrole een grote meerwaarde leveren. De meest kwetsbare periode voor patrijs en andere wildsoorten loopt stilaan op zijn einde. Vossenjongen maken intussen langere tochten zelfstandig over het jachtrevier en gaan stilaan op zoek naar een eigen plek. Deze jonge – naïevere – vossen kan je in de komende maanden gemakkelijk vangen met kast- en kooivallen. Kast- en kooivallen, en ook      betonbuisvallen, kan je legaal gebruiken voor de vangst van vossen bij de bijzondere jacht (niet bij de gewone jacht), indien ze voldoen aan de volgende voorwaarden:
  • Bovenkant bestaat uit ondoorzichtig materiaal
  • Volume max. 1000 dm³
  • Plantaardig en niet-levend dierlijk lokaas
  • Opening Ø 6,5 cm ter hoogte van maaiveld
  • Dagelijkse controle en lediging
  • Identificatieplaatje met jachtverlofnr. + tel Provinciale Dienst ANB

Veel succes!